زخم بستر به علت فشار طولاني مدت و تمركز آن در يك يا چند نقطه بر روي پوست و بافت اطراف آن ايجاد مي شود. آنها معمولا در اثر نوعي اصطكاك يا برش در پوست بروز نموده و نمايان مي شوند. احتمالا بروز زخم بستر در بيماراني كه به هر علتي از جمله عوارض سالمند بودن، به مدت طولاني بستري بودن و در صندلي چرخدار قرار دارند به شدت افزايش مي يابد. زخم ها ناشي از فشار است و در نقطه اي كه بافت هاي نرم داخلي بدن بين استخوان و پوست به دام افتاده اند بوجود آمده و علت آن فشار استخوان ها بر رگ ها و مويرگ هاي خون رسان به بافت ها و پوست است و در اثر اين فشار، جريان خون محدود شده و سبب آسيب رساندن به سلول هاي پوست و بافت هاي بدن و گاهي اوقات مرگ آنها مي شود.
طبق نظر سازمان (NPUAP) چهار مرحله از توسعه زخم بستر وجود دارد:
- مرحله اول: پوست قرمز، متورم يا حساس است، اما پوست شكسته نشده است.
- مرحله دوم: لايه بيروني پوست و يا درماتيت آسيب ديده و يا ممكن است پارگي داشته باشد.
- مرحله سوم: يك زخم عميق وجود دارد كه ممكن است فراتر از زخم اوليه گسترش يابد.
- مرحله چهارم: از بين رفتن بافت و آسيب بيشتر، از زخم اوليه به عضلات، استخوان ها و تاندون ها، كه احتمال عفونت وجود دارد. اين مرحله بسيار خطرناك و تهديد كننده زندگي بيمار است.
تنها در ايالات متحده، سالانه تقريبا ۲.۵ تا ۳ ميليون بزرگسال با عوارض و عفونت هاي مرتبط با زخم بستر همراه هستند، كه منجر به مرگ ۶۰ هزار بيمار در سال و هزينه ۱۱ ميليارد دلار مي شود. يك مطالع هشدار دهنده نشان مي دهد ۶۰ درصد از افراد سالمند مبتلا به زخم هاي تحت فشار و بستر در طول مدت نگهداري در بيمارستان به اين بيماري دچار شده اند. در ايالات متحده آمريكا در حدود ۱۶۰ نفر در روز از عوارض ناشي از عفونت هاي زخم بستر ميميرند. پزشكان زخم بستر را يكي از پرخطرترين مشكلات امروز بيماران مي دانند.
تهيه تخت خواب و تشك مواج ايزي لايف، يك بار مالي بزرگ براي خانه سالمندان، خدمات درماني بلند مدت و بيمارستان ها است كه متاسفانه توسط بيمه ها پوشش داده نمي شود. از آنجايي كه ميانگين هزينه درمان زخم بستر پيشرفته ۴۳ هزار دلار در سال است، بر اهميت و جدي بودن پيشگيري از آن مي افزايد. بسياري از محققان بر اين باورند كه اين مسئله (افزايش بيماران، بالا بودن هزينه ها و عدم پرداخت توسط بيمه) به دليل بالا رفتن جمعيت سالمند و كمبود پرستار، همراه با سيستم مراقبت بهداشتي ضعيف است.
عوارض جانبي زخم بستر
عفونت يكي از جدي ترين عوارض جانبي زخم بستر است كه مي تواند در عوض چند ساعت رشد داشته باشد، به همين دليل بسياري از محققان و متخصصان مراقبت از زخم معتقدند بيماران در معرض خطر بايد هر ۲ ساعت يكبار در روز مورد بررسي قرار گيرند. بيماران مبتلا به زخم بسترهايي كه از بي اختياري رنج مي برند مي توانند به آساني تبديل به حساسيت سپسيس شوند. عفونت تهديد كننده حيات و زندگي بيمار مي تواند از طريق زخم باز وارد بدن بيمار شوند.
يكي ديگر از عوارض بالقوه جدي زخم بستر، سلوليت است كه به علت عفونت به وجود مي آيد. سلوليت مي تواند درد شديد ايجاد كند و همچنين مي تواند به شرايط تهديد كننده براي بيمار منجر شود. علاوه بر اين بيماران سالخورده با زخم بستر ممكن است شرايط استخواني و مفصلي مانند استئوميليت و كارسينوم سلول سنگ فرشي ايجاد كند كه مي تواند به شرايط مزمن و يا تهديد كننده زندگي بيمار منجر شود.
مراقبت‌هاي لازم زخم بستر
كي از مهمترين مسائل مربوط به سلامت عمومي جهاني اين است كه آيا زخم هاي بستري كه پس از ورود بيمار به يك مركز مراقبت بهداشتي ايجاد مي شود، ناشي از مراقبت هاي پرستاري است. بسياري از محققان بهداشت عمومي و متخصصان پرستاري معتقدند كه اين موضوع “غير قابل انكار” است.
تحقيقات نشان داده است كه ايجاد زخم بستر در بيمارستان ها به علت فقر مراقبت هاي پزشكي و پرستاري است به طوري كه بسياري از محققان معتقد هستند در صورتي كه يك بيمار در بيمارستان دچار زخم بستر شود قطعا ناشي از ضعف مراقبت پزشكي است. البته تحقيقات نشان مي دهد كه علت اصلي بروز زخم بستر در بيمارستان ها، عدم حساسيت يا كمبود آموزش در بخش پرستاري نيست، بلكه كمبود پرسنل و پرستاران و تجهيزات مدرن پزشكي و ديگر مراقبت هاي بيمار و مسائل اداري، علت بروز زخم بستر بيمارستاني هستند و تشك مواج امسيگ، ممكن است در بسياري از موارد سهل انگاري وجود داشته باشد.
يكي از موارد هشدار دهنده در مورد زخم هاي ناشي از فشار، واريانس گسترده اي از ميزان بروز عفونت در محيط هاي بيمارستاني است. تحقيقات NPUAP طيف وسيعي از ميزان آلودگي زخم را در بين بيماران از ۰.۴ درصد تا ۳۸ درصد يافته است. در ميان وسايل پرستاران ماهر، دامنه ۲.۲ درصد تا ۲۳.۹ درصد بوده و در مراكز بهداشتي درماني محدوده صقر درصد تا ۲۳.۹ درصد بوده است.
سولات بسياري وجود دارد كه بايد به دنبال پاسخ براي آنها باشيم تا بتوانيم علل بروز زخم بستر را شناسايي كنيم كه شامل تعديل بيمار، نسبت پرستار و پرسنل و غيره جزء موارد اصلي هستند ضمنا اكثر موارد بيماري در مراحل اوليه فرآيند پذيرش، معمولا در طي دو هفته اول رخ مي دهد.
تشخيص و درمان زود هنگام كليدي است
خبر خوب اين است كه زخم هاي بستر را مي توان با دقت تشخيص داد و در مراحل اوليه پيشرفت درمان نمود. بسياري از متخصصان مراقبت از زخم نيز به شدت معتقدند كه زخم بستر نبايد از مرحله اول گذشته باشند.
مركز پزشكي و درماني (CMS) ايالات متحده توصيه مي كند كه پرستاران تمام عوامل خطرساز براي عفونت ها را در نظر بگيرند و صرفا به ابزار و معاينات فيزيكي تكيه نكنند.
مراكز بهداشتي و درماني كه به مراكز كمبود عفونت هاي زخم بستر شناخته شده اند داراي سه ويژگي اساسي مشترك هستند: مديريت و مراقبت قابل توجه پرستاران و يك برنامه مداوم و مرتب از زمان پذيرش بيمار كه كمك بسياري براي پيشگيري زخم بستر مي كند.
در حال حاضر در بسياري از بيمارستان ها براي آموزش بخش هاي عمومي و مراقبت هاي بهداشتي در زمينه بروز و خطرات زخم بستر دوره هاي آموزشي راه اندازي شده است.
اقدامات لازم براي پيشگيري از بروز زخم بستر
آموزش بيماران در معرض خطر و خانواده هاي آنها، سازنده ترين راه براي جلوگيري از زخم هاي شديد است. مراحل پيشگيري از زخم بستر عبارتند از:
- شناسايي افراد در معرض خطر زخم بستر.
- اطمينان از اينكه بيماران بي حركت حداقل هر ۲ ساعت موقعيت خود را تغيير دهند تا فشار را كاهش دهند.
- استفاده از اقلامي كه مي توانند باعث كاهش فشار ناشي از ورقه هاي تخت و صندلي چرخ دار شود.
- اطمينان از اينكه بيماران غذاي سالم و متعادل را بخورند.
- تشويق تمرين روزانه، از جمله تمرينات حركتي براي بيماران.
- مراقبت و بازديد پوست به طور مداوم.
- تميز و خشك كردن بيماراني كه بي اختياري دارند.
فناوري جديد
اطمينان از اينكه بيماران غذاي سالم و متعادل را بخورند.
علاوه بر آموزش، تعدادي از شركت ها، تكنولوژي هاي پيشرفته اي را براي مبارزه با بروز زخم بستر توسعه مي دهند. به عنوان مثال طراحي سيستم هاي نظارت براي نمايش دادن مناطق حساس بدن براي مراقبت هاي بهداشتي در زمينه زخم بستر مورد توجه قرار گرفته اند. علاوه بر اين سيستم هاي مانيتورينگ يكپارچه، دستگاه هاي تشخيص دستي و سيستم نرم افزاري طراحي شده براي نظارت بر بيماران براي تشخيص زود هنگام زخم بستر طراحي مي كنند. آگاهي از نواحي كه در معرض زخم قرار دارد، در ارتباط با آموزش هاي بيشتر ممكن است كليد اصلي براي حذف زخم هاي نامطلوب فشار در محيط هاي مراقبت بهداشتي باشد.
در سال ۲۰۱۵ بررسي سيستماتيك سطح حمايت براي جلوگيري از زخم ها نشان داد كه بيماراني كه در معرض خطر بالاي زخم بستر بودند از تشك مواج اير داكتر به عنوان جايگزين براي تشك هاي فوم استاندارد استفاده مي كنند كمتر دچار زخم بستر شده اند. بنابراين استفاده از تشك مواج براي حذف عوامل فشار و اصطكاك بسيار موثر عمل مي كند.
روشهاي طراحي خانه براي كاربر ويلچر